แบบฝึกหัดค้นตัวเอง บทที่ 6 : ลูกศรสู่จุดเครียด
โดย พระอาจารย์สันติกโรภิกขุ และ โจแอน โรเซนเบิรก์ ไรอัน
ประเด็นการเรียนรู้:
แบบฝึกหัดครั้งก่อนๆ ช่วยสร้างเสริมทักษะในการสังเกตตัวเองในแง่มุมจากลักษณ์ของคุณและประเด็นสำคัญของการใส่ใจตามลักษณ์นั้น ตอนนี้ขอให้เราเพิ่มขอบเขตการสังเกตตัวเองไปยังลักษณ์ที่เชื่อมโดยลูกศร หรือที่เรียกว่า จุดเครียดและจุดมั่นคง จุดเชื่อมโยงเหล่านี้เป็นส่วนประกอบสำคัญของแต่ละลักษณ์ แต่ไม่ใช่เป็นการเปลี่ยนลักษณ์ ถ้าเรามีสติกับการใส่ใจของเรา ก็จะสามารถมองเห็นลักษณะของ 2 ลักษณ์นั้นในตัวเรา และยังช่วยให้เราเรียนรู้เกี่ยวกับลักษณ์ที่เชื่อมโยงด้วยลูกศรนั้นเพิ่มขึ้นด้วย
ในแบบฝึกหัดนี้ เราเริ่มจากลักษณ์ที่จุดเครียด คือลักษณ์ตามทิศทางของลูกศรที่ออกจากลักษณ์หลักของเรา (ดูรายละเอียดในตอนท้าย) การสัมภาษณ์และการวิจัยบอกเราว่า คนส่วนใหญ่จะสังเกตลักษณะของลักษณ์ที่ “จุดเครียด” ได้ชัดเจนที่สุดเมื่อกำลังอยู่ในสภาพที่เครียดหรือถูกกดดันอย่างมาก แต่จากการสังเกตอย่างต่อเนื่องเราพบว่า ความเครียดหรือความกดดันในระดับปานกลางก็อาจกระตุ้นให้เราไปสู่จุดเครียดได้ และสิ่งที่ทำให้เครียดนั้นยังแตกต่างกันไปตามลักษณ์ด้วย ตัวอย่างเช่น จุดเครียดของลักษณ์เก้าคือลักษณ์หก เมื่ออยู่ใต้ความกดดัน ลักษณ์เก้ามักจะแสดงลักษณะของลักษณ์หกอย่างเช่น การสงสัย การตั้งสมมติฐานในทางร้ายสุด หรือการให้เหตุผลตามตรรกะ พึงระลึกว่าความเครียดไม่ได้หมายถึงสิ่งที่เป็นลบ การย้ายไปยังจุดเครียดอาจทำให้เราแสดงด้านบวกหรือด้านลบของลักษณ์นั้นก็ได้ ขึ้นอยู่กับการตระหนักรู้และทักษะของเรา
การสังเกตความโน้มเอียงของเราเมื่อรู้สึกเครียดและมองเห็นถึงการเปลี่ยนไปของเราอาจทำให้เราเข้าใจพลวัตรที่ลุ่มลึกของเอ็นเนียแกรม แล้วเราก็จะสามารถใช้ประโยชน์จากเรื่องหรือเหตุการณ์ที่ทำให้เราเครียด ลำบาก หรือท้าทายเรา
การสังเกตุตนเอง : หาจุดเครียดของคุณ แล้วทบทวนลักษณะของลักษณ์นั้นจากหนังสือ
“เอ็นเนียแกรม : ศาสตร์เพื่อความเข้าใจตนเองและผู้อื่น” ของเฮเลน พาล์มเมอร์ จากนั้นนึกถึงเหตุการณ์ในชีวิตตอนที่คุณรู้สึกเครียดหรือถูกกดดันอย่างมาก พยายามดูว่าคุณมองเห็นลักษณะของลักษณ์ที่จุดเครียดที่เกิดขึ้นในตอนนั้นหรือไม่ มันแตกต่างจากความรู้สึก ความคิด ปฏิกิริยาและพฤติกรรมตามลักษณ์หลักของคุณอย่างไร คุณสามารถมองเห็นด้านดีและด้านเสียของลักษณ์ที่จุดเครียดของคุณในเหตุการณ์นั้นหรือไม่